W Piekarach Śląskich jeden szyb z Kopalni Węgla Kamiennego Julian zostanie zachowany i bezpłatnie przekazany miastu wraz z jego infrastrukturą. Koszty utrzymania obiektu będzie ponosić miasto. Władze starały się również o to, żeby przekazano miastu teren pokopalniany - ta prośba nie została rozpatrzona pozytywnie. Miasto może jednak wykupić grunty i zagospodarować je według własnych upodobań. Czy władze miasta zdecydują się na taki krok? Czy wieża szybowa zmieni swoje przeznaczenie i zostanie inaczej zagospodarowana? Poniżej znajdują się przykłady wież szybowych, które zyskały nowe, ciekawe życie.
1. Szyb Maciej w Zabrzu
Szyb Maciej to zespół obiektów, należących do dawnej Kopalni „Concordia”, później „Pstrowski” w Zabrzu – Maciejowie. Pod koniec XX wieku budynki mogły być zrównane z ziemią gdyby nie dr Zbigniew Barecki oraz Przedsiębiorstwo Górnicze DEMEX Sp. z o.o. Przekształciło ono szyb w studnię głębinową, a reszta infrastruktury, czyli budynki, urządzenia i wyposażenie, po przekształceniu pełni dziś inną funkcję. Szyb Maciej łączy ze sobą nowoczesność i historię. Ekspozycja muzealna cały czas wzbogacana jest o coraz to nowsze eksponaty, by odwiedzający mogli poczuć magię miejsca. Na terenie szybu można zorganizować również wesele, chrzciny czy inne imprezy okolicznościowe.
Atrakcje szybu Maciej:
- Wieża wyciągowa – stanowisko sygnalisty
- Poziom 9.60
- Restauracja Szyb Maciej
- Bistro Maciej
- Biuro Obsługi Turystów
- Maszynownia
- Rozdzielnia
- Silnik parowy
- Stacja wodna
- Kanał wentylacyjny – ujęcie wody
- Scena na wiadukcie
- Plac przy wiadukcie
- Barometr
- Reprodukcja - panorama Zabrza
- Stalowe zoo
- Ogródek letni
- Dzwonek szczęścia
- Woda Macieja
- Zwałowisko (hałda)
- Plac zabaw
Obecnie szyb Maciej jest zamknięty dla zwiedzających. Restauracji jest również zamknięta dla gości stacjonarnych aczkolwiek serwuje dania na wynos i w dowozie. Szyb Maciej położony jest przy ul. Srebrnej 6, 41-819 Zabrze.
2. Szyb Prezydent w Chorzowie
Szyb Prezydent należał do dawnej Kopalni Węgla Kamiennego Prezydent, która jako samodzielny zakład działała od 1932 do 1972 roku. Później stanowiła rejon Prezydent Kopalni Węgla Kamiennego Polska (do 1 lipca 1995 roku). Na terenie pokopalnianej infrastruktury powstały: restauracja, kawiarnia i magazyn ciekłego powietrza. Wieża szybowa Prezydent stała się wieżą widokową. Obecnie chorzowski kompleks jest zamknięty z powodów technicznych. Restauracja Sztygarka serwuje śląskie dania zgodnie z panującymi obostrzeniami spowodowanymi pandemią koronawirusa. Wokół terenu rozciąga się krajobrazowy park. Znalazło się również miejsce dla dzieci - plac zabaw. W miejscu byłej kopalni organizowanych jest wiele imprez kulturalnych i tematycznych. Wieża szybowa mieści się przy ul. Piotra Skargi 34 a-d w Chorzowie.
3. Szyb kolejowy kopalni Guido w Zabrzu
Jeśli nie wiesz jak wygląda praca górników to musisz odwiedzić ten zabrzański obiekt. Kopalnia Guido zapewni nam namiastkę tego co przeżywają górnicy każdego dnia. W Guido zjedziemy pod powierzchnię prawdziwą szolą, zobaczymy kaplicę św. Barbary, autentyczne wyrobiska oraz pokazy pracy kombajnów górniczych. Można również przejechać się kolejką podwieszaną. W kompleksie istnieje również pub, który jest położony najgłębiej w całej Europie. Kopalnia Guido jest jednym wielkim muzeum górniczym. By go zwiedzić niezbędna jest wcześniejsza rezerwacja. Kopalnia Guido mieści się przy ul. 3 Maja 93 w Zabrzu.
4. Szyb Jerzy w Katowicach
To niezwykle przemiana wieży szybowej. Najczęściej są one adaptowane jako muzea, wieże widokowe czy restauracje. Tutaj jednak mamy do czynienia z galerią handlową. Ze starych zabudowań pozostawiono szyb i dwa budynki a następnie dobudowano kolejne, które stworzyły kompleks handlowo - usługowy. Na szczycie wierzy zamontowano logo centrum handlowego. Na terenie byłej kopalni znajdziemy takie sklepy jak: 4F, Adidas, Apart, CCC czy Diverse. Znalazło się tam również miejsce dla kina sieci Cinema City. To jedyne takie centrum handlowe, które posiada na swoim terenie wieże szybową. Kompleks mieści się przy ul. Chorzowskiej 107 w Katowicach.
5. Szyb "Warszawa II" w Katowicach
Wieża szybowa należała niegdyś do Kopalni Węgla Kamiennego "Katowice", która działa w centrum miasta od 1823 roku do 1999 roku. Obecnie na terenie dawnego zakładu górniczego utworzono Strefę Kultury z Międzynarodowym Centrum Kongresowym, siedzibą Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia, a przede wszystkim Muzeum Śląskie, które zaadaptowało wszystkie zachowane budynki infrastruktury byłej kopalni. Wieża szybowa pełni teraz funkcję wieży widokowej z tarasem. W pobliskich budynkach mieści się kawiarnia, a większa część ekspozycji muzeum, ukryta jest jak to w kopalni - pod ziemią. Muzeum Śląskie jest otwarte dla zwiedzających w godzinach: od 10.00 do 20.00 (wtorek, sobota, niedziela) oraz od 12.00 do 20.00 (środa, czwartek, piątek). Kompleks gmachów mieści się przy ul. Tadeusza Dobrowolskiego 1 w Katowicach.
6. Wieże "Kozłowa" i "Basztowa" w Świętochłowicach
Wieże Kozłowa i Basztowa są pozostałościami po Kopalni Węgla Kamiennego "Polska". Wieża Kozłowa powstała w roku 1891 i ma około 23 metrów wysokości. Obsługiwała poziom 225. Na samej górze wierzy znajdują się 4 koła maszyn wyciągowych. Co czyni ją jedną z trzech tego typu wież jakie kiedykolwiek wybudowano. Druga z nich - Basztowa, powstała w 1908 roku i jest wysoka na ponad 30 metrów. Wieża wyciągowa obsługiwała poziom 180. Wieże zostały zachowane do tej pory, a wokół nich powstała strefa kulturalno-rekreacyjna. Strefy tematyczne nawiązują do pracy górników pod ziemią. Na zewnątrz znajduje się siłownia plenerowa. W kompleksie odbywa się wiele imprez i wydarzeń kulturalnych. Wieże znajdują się przy ul. Wojska Polskiego 16 Świętochłowice.
fot. Aleksandra Szlęzak/Facebook Szyb Maciej Restauracja, Bistro i Turystyka/Kopalnia Guido/Ratujmy Dwie Wieże/Silesia City Center
